Op de koffie in Panama bij Hans en Terry en de Ngöbe Bügle-Indianen
De koffieplantage in de
tropen: fascinerend
 |
| Kijk hem kijken, dit Indianenjongetje. Hij zegt met zijn ogen en zijn hele gezicht: wat moet ik op de arm bij die rare witte vent met zwarte koek op zijn hoofd? Gegeneerd, duidelijk. Foto BUNTER |
Boquete,
Panama, vrijdag 21-11-08, Hotel Fundadores, kamer 10, 21.15 uur.
Om vijf voor acht zijn we vanochtend vanuit
een kletsnat Bocas vertrokken met dezelfde boot Shana 1 en bootsman. De boot
wordt nu beter beladen: onder elke bank bagage en niet alle zware joekelkoffers
achterin. De zware mensen ook voorin en zo komt het dat de terugvaart een stuk
rustiger is, omdat de boeg van Shana 1 veel dieper en vaster in het water ligt.
 |
| Boven en onder: het vertrek van het kletsnatte Bocas. Foto BUNTER |
De bootsman en zijn maatje hebben wat geleerd. De vaart blijft een half uur en
wat zijn we blij onze Max Don José weer te zien en van die zoldergribus af te
zijn. Ons ontbijt bestaat uit gisteravond gekochte koekjes en brownies. We
hoeven ook geen taxi naar de steiger van de bagage. Het water slaat door en
over de vertreksteiger in Bocas zo hard en lang heeft het geregend. In de bus
en op weg de bergen van Panama in naar Boquete. Om 11.15 na een stop bij Las
Cruzes voor een verlaat echt ontbijt (De Panamezen hebben warme ‘middag’ als
ontbijt! Zelfs Chinees) begint het landschap op een nevelwoud te lijken. We
rijden als het ware door wolken zo lijkt het. Bij Las Cruzes zitten zeer veel vliegen
en bijen/wespen op de zoetigheden. We nemen koffie met fruitsalade en jello met
yoghurt.
 |
| De gekantelde vrachtauto vanuit de berm. Foto BUNTER |
 |
| En vanuit onze bus gezien. Foto BUNTER |
Dan stuiten we om ½ 12 op een ongeluk met een omgekantelde
vrachtwagencombinatie met zeecontainer. Sjeng Daag en Nach is net bezig met een
haak en een zware kabel de zaak weer overeind te trekken en we kunnen met onze
bus niet onder de kabel door. Even vijftien minuten wachten. Iedereen mag uitstappen
om de benen te strekken. Ik ontdek een grote sprinkhaan in de berm en zowaar
Weegbree met een ander, puntiger soort blad. Twee miradores met een uitzicht op
de Pacific Ocean liggen teveel in de wolken. Om 13.15 uur: aankomst in Boquete.
Ondanks dat het een budgethotel is van 27,50 $ per nacht is de kamer heel
behoorlijk. Je kunt ruim om het bed heenlopen, leuke gordijnen, goed licht,
een muurkast en ook nachtkastjes. Ik vreesde ervoor, maar dit is tien keer
beter dan die ‘vrome’ gribus van Don Chicho. We rommelen wat, pakken wat om en
uit en gaan naar het tankstation voor een koeklunch. Ik heb een klein beetje
diarree en besluit niets te eten. Om kwart voor drie gaan we naar een
koffieplantage in de bergen bij Boquete in 2 percelen , groep je van 6 en de
rest. Alleen Nizanne, Nicole en Nadine gaan niet mee.
 |
| Elio en zijn vrouw in de regen aan de koffiebonenpluk in Boquete, Panama. Foto BUNTER |
 |
| Kijk, zo ziet een koffieplantage in de tropen eruit. Een forse bergwei met een soort rododendronstruiken met donkergroenglanzend blad. Koffie hoort echter thuis in de Galium of walstra-familie. Een trppische neef van Kleefkruid. Foto's BUNTER |
We bezoeken een koffieplantage van
Arabicastruiken die geoogst (waarvan de bonen geoogst) worden door Indianen
(echte!) van de Ngöbe Bügle-stammen, de inheemse en oorspronkelijke inwoners
van Panama. Bij onze aankomst tussen de struiken plukken daar Elio en zijn
vrouw, gehuld in plastic met een cape op het hoofd om de plastic omhulling vast
te houden. Ik ga ze (hen) begroeten, terwijl de anderen enkel foto’s schieten,
alsof het apen zijn.
 |
| Dit is planter Hans van der Vooren met martiale snor en een mooie hoed. Wie zijn vrouw is en of ze op de foto staat, weet ik niet. Foto BUNTER |
Van de Nederlandse koffieplanter (sinds tien jaar in
Panama) Hans van der Vooren en zijn vrouw Terry van der Vooren-Niekerk (30 jaar
bij elkaar) krijgen we een prachtige uiteenzetting die ons in een paar uur van
3 tot ½ 6 helemaal in de koffiewereld introduceert. We horen van Arabica (uit
Yemen en Ethiopië), van Robusta (uit Congo), van de hoogste kwaliteit koffie
(Kotowa – Indiaans voor berg), van Specially Grade Koffie.
 |
| Dit is de Kotowa of bergkoffie, de hoogste kwaliteit. Foto BUNTER |
En van hoeveel verkeerde
bonen erin mogen zitten (maximaal 5). Van de oude Jacob Boot uit Baarn,
onderbuurman van achternicht/neef Marjan en Gerard, allebei zaliger gedachtenis, die zijn koffie uit Panama betrok/betrekt. We
zien hoeveel machines eraan te pas komen om simpel twee zaden uit een besje te
halen, van de vliesjes te ontdoen, te drogen en vooral te selecteren. Het is
een wonder dat goede koffie bij ons nog zo goedkoop is. De ‘koffiefabriek’is
niet van Van der Vooren, maar hij is er goed in thuis. Er komt zelfs een
fermentatie aan te pas om het eerste vruchtvliesje van de bonen af te krijgen,
net als bij cacao-zaden. We leren dat de lichtst geroosterde koffie het
pittigste is, omdat medium en dark roast alle smaakjes van fruit, noten,
caramel en chocolade uit de bonen verdrijft.
 |
| Koffiereclame in Panama, de oorsprong van ons bakkie leut. Foto BUNTER |
Indiaan
Norberto is de roosteraar met net zo’n apparaat als Blanche Dael in Maastricht
aan de Wolfstraat in de etalage heeft staan. We zien ook een geheel in hout en
met drijfriemen uitgeruste koffiefabriek, gebouwd in 1920 in Aberdeen, van de
zoon of kleinzoon van Ricardo Koyner (oorspr. Kooyker) (burgemeester van
Vancouver (Can.) en parl. Lid, die in 1920 koffieplanter werd in Panama).
 |
| Planter Hans draait de kraan open en de hele fabriek draait op waterkracht. Foto BUNTER |
Het
is de grote wens van Hans van der Vooren. na de uitgebreide koffieslurptest met drie
soorten roast (light, med., dark) dat wij, terug in Nederland, telkens bij bv Simon Levelt binnenstappen
en om Panamese koffie vragen. Een geweldig onderhoudend verhaal. Het
zielstuk van de oude Schotse koffiefabriek is een betonnen constructie
waardoorheen een waterstroom loopt die een lepelrad in beweging brengt plus de
nodige drijfriemen. De hele kermis draait door het opendraaien van een kraan!
Het was verbijsterend te zien hoeveel werk er komt kijken bij het eigenlijk
gewoon pellen en drogen van koffiezaden.
We maken intussen kennis met Indiaanse
vrouwen en hun vele prachtige kinderen en baby’tjes.
 |
| Een vrolijk en onverlegen Panamees Indianenmeisje, dat haar mooiste jurk laat zien. Foto BUNTER |
 |
| Haar broertje is wel verlegen. Foto BUNTER |
Ze wonen in een soort
onderkamers op het terrein en er is een school voor de kids. Maria mag
armbandjes verkopen.
 |
| Dit is Maria met armbandjes. Foto BUNTER |
We nemen er 2 en een pak light roast bonen voor 6.25$.
22.10 uur. Amen en welterusten. Hopelijk slapen we: in de kelder van Fundadores bonkt
een disco. Hopelijk snel Schluss. Het weer was vandaag regenachtig, geen echte
harde regen.
BUNTER
Geen opmerkingen:
Een reactie posten